Badanie przeprowadzone wśród włoskich mężczyzn żyjących z HIV wykazało, że około jeden na dziesięciu młodszych mężczyzn (poniżej 50 roku życia) cierpi na utratę masy mięśniowej połączoną z otyłością brzuszną. Co więcej, niski poziom gęstości mineralnej kości również okazał się powszechny w tej grupie. Wyniki badania, opublikowane w *Journal of Endocrinological Investigation*, sugerują, że niski poziom masy mięśniowej oraz gęstości mineralnej kości jest związany z niskim poziomem hormonów płciowych, takich jak testosteron i estradiol.
### Związek pomiędzy hormonami płciowymi a składem ciała u mężczyzn z HIV
Celem badania było zrozumienie, jak hormony płciowe wpływają na skład ciała u młodszych mężczyzn z HIV. Mimo wcześniejszego diagnozowania i leczenia HIV, niska masa mięśniowa, zwana sarkopenią, wciąż jest powszechna wśród mężczyzn z tą chorobą. Badanie to skupiło się na młodszych mężczyznach, u których utrata mięśni może pojawiać się wcześniej niż u osób żyjących bez HIV. W ogólnej populacji sarkopenia najczęściej występuje u osób po 60 roku życia, jednak u osób z HIV może rozwijać się wcześniej, co wskazuje na większą podatność tej grupy na zmiany w składzie ciała.
### Czym jest sarkopenia?
Sarkopenia to stan, w którym dochodzi do znaczącej utraty masy mięśniowej, co skutkuje zmniejszoną siłą mięśniową, obniżoną wytrzymałością, zaburzeniami równowagi i wolniejszym chodem. Przyczynami sarkopenii są zazwyczaj brak aktywności fizycznej, otyłość, przewlekłe choroby, takie jak cukrzyca czy choroby nerek, a także niski poziom hormonów płciowych.
Niejasne pozostaje, w jakim stopniu niski poziom testosteronu przyczynia się do utraty masy mięśniowej u mężczyzn z HIV. Również zależność między poziomami hormonów płciowych a gęstością mineralną kości wymaga dalszych badań.
### Wyniki badania
Badanie przeprowadzono na grupie 307 mężczyzn z HIV poniżej 50 roku życia. Uczestnicy zostali poddani ocenie składu ciała, gęstości mineralnej kości, poziomów hormonów oraz wskaźników metabolicznych. Badanie wykazało, że niski poziom masy mięśniowej oraz niski poziom testosteronu były ze sobą ściśle powiązane. Dodatkowo, sarkopenia została powiązana z niższym stosunkiem estradiolu do testosteronu, co może sugerować istotną rolę estrogenów w zachowaniu masy mięśniowej i zdrowia kości.
### Skala problemu
Wyniki badania pokazują, że 34% badanych miało sarkopenię, gdy oceniano ją na podstawie wskaźnika ALMI (indeks masy beztłuszczowej kończyn w stosunku do wzrostu), a 14% miało sarkopenię przy ocenie wskaźnikiem ALM/W (masa beztłuszczowa kończyn w stosunku do całkowitej masy ciała). Sarkopenia oceniona na podstawie ALMI była również związana z niższym wskaźnikiem masy ciała (BMI) i niższą gęstością kości, natomiast u osób z sarkopenią ocenioną metodą ALM/W nie zauważono istotnych różnic w gęstości kości w porównaniu z resztą grupy, jednak te osoby miały wyższy wskaźnik BMI.
Pomimo zastosowania różnych metod pomiaru, wyniki badania sugerują, że sarkopeniczna otyłość (niskie mięśnie w połączeniu z wysoką zawartością tkanki tłuszczowej) była podobnie powszechna, występując u 11-12% badanych w zależności od zastosowanej skali. Obserwowano również, że u 23% badanych występowała tzw. „ukryta otyłość” (procent tkanki tłuszczowej powyżej 26% przy BMI poniżej 30), a u 3% stwierdzono „jawne” przypadki otyłości (BMI powyżej 30).
### Znaczenie wyników – zdrowie mięśni i kości
Naukowcy zwracają uwagę, że niski poziom masy mięśniowej oraz gęstości mineralnej kości prowadzi do zwiększonego ryzyka upadków, złamań oraz ogólnej kruchości organizmu, co z kolei zwiększa ryzyko poważnych chorób oraz śmierci w ogólnej populacji.
„Kości i mięśnie oddziałują na siebie nie tylko anatomicznie, ale również chemicznie i metabolicznie,” zauważają autorzy badania, podkreślając, że wzajemne oddziaływanie między hormonami płciowymi, składnikiem tłuszczowym a tkanką mięśniową jest kluczowe dla zrozumienia tego procesu.
Jednak badania sugerują, że suplementacja testosteronu może nie być wystarczająca w leczeniu osteosarkopenii, czyli połączenia niskiej masy mięśniowej i niskiej gęstości kości. Niski stosunek estradiolu do testosteronu u mężczyzn z sarkopenią wskazuje na potencjalnie niskie poziomy estrogenu, co może sugerować, że ochrona przed sarkopenią u mężczyzn z HIV może zależeć również od estrogenów.
### Rekomendacje dla osób z utratą masy mięśniowej
Dla osób z objawami utraty masy mięśniowej zaleca się dbanie o zdrową, zbilansowaną dietę z odpowiednią ilością białka (25-30 gramów na posiłek). Regularne ćwiczenia oporowe mogą również odwrócić proces utraty mięśni i pomóc w ich utrzymaniu na późniejszych etapach życia.
Wnioski z badania podkreślają, jak ważne jest dalsze badanie roli hormonów płciowych w związku z masą mięśniową, gęstością kości oraz składem ciała u mężczyzn żyjących z HIV.
