Miesiąc: lipiec 2024

Administracja prezydenta Bidena planuje zmniejszyć finansowanie globalnego programu walki z AIDS o nazwie PEPFAR (Plan Prezydenta na Rzecz Ratunkowej Pomocy w Walce z AIDS) o ponad 6% w roku fiskalnym 2025. Program ten został uruchomiony w 2003 roku przez prezydenta George’a W. Busha i od tego czasu odegrał kluczową rolę w walce z HIV i AIDS w ponad 50 krajach, głównie w Afryce. Szacuje się, że dzięki PEPFAR uratowano dotychczas życie około 25 milionów osób.

PEPFAR, nadzorowany przez Departament Stanu USA, od lat cieszył się szerokim wsparciem ze strony obu partii politycznych w Kongresie, przechodząc przez dziesięć kadencji i cztery administracje prezydenckie. Finansowanie programu zazwyczaj zabezpieczano na okres pięciu lat, co pozwalało na długofalowe planowanie działań. Jednak w ostatnich latach program stał się ofiarą sporów politycznych w Stanach Zjednoczonych.

W 2023 roku program PEPFAR spotkał się z oporem niektórych konserwatywnych ugrupowań republikańskich, które zarzucały, że pośrednio wspiera on działania związane z aborcją. Chociaż te zarzuty nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistych działaniach programu, Republikanie zdominowani przez skrajne skrzydło partii skutecznie utrudnili przedłużenie pełnego finansowania PEPFAR. W efekcie, zamiast pięcioletniego zapewnienia środków, program został przedłużony jedynie na rok, co znacząco ograniczyło jego stabilność.

Redukcja budżetu PEPFAR, jak donosi serwis Politico, może mieć poważne konsekwencje dla kluczowych grup wysokiego ryzyka, takich jak mężczyźni mający kontakty seksualne z mężczyznami, osoby zażywające narkotyki drogą dożylną, więźniowie, pracownicy seksualni oraz osoby transpłciowe. Programy w krajach takich jak Demokratyczna Republika Konga i Burundi mogą zostać zredukowane nawet o 3% i 29%, co szczególnie dotknie najwrażliwsze społeczności w tych regionach.

Obrońcy praw osób żyjących z HIV oraz organizacje pozarządowe, takie jak Health GAP, wskazują, że administracja Bidena nie robi wystarczająco dużo, aby chronić programy mające na celu pomoc tym grupom społecznym. Asia Russell, dyrektor wykonawczy Health GAP, podkreśliła, że osoby żyjące z wirusem HIV w Afryce są często narażone na przemoc, a nawet aresztowania. W obliczu takich zagrożeń, zmniejszanie funduszy na programy wsparcia dla tych społeczności może mieć katastrofalne skutki.

Departament Stanu planuje zakończenie prac nad szczegółowymi budżetami dla poszczególnych krajów do końca lata 2023 roku. Organizacje charytatywne i beneficjenci programu mają nadzieję, że departament zmieni decyzję o cięciach, zanim rozpocznie się kolejna runda negocjacji z Kongresem na temat budżetu na dalsze lata.

Zmniejszenie finansowania PEPFAR nie tylko zagraża zdrowiu milionów ludzi, ale także podważa globalne wysiłki na rzecz wyeliminowania HIV i AIDS, które w ostatnich dwóch dekadach przyniosły znaczące postępy. W miarę jak świat staje przed kolejnymi wyzwaniami zdrowotnymi, takimi jak pandemia COVID-19, stabilne i długoterminowe finansowanie programów takich jak PEPFAR jest kluczowe dla utrzymania postępów w walce z epidemią HIV/AIDS.

Zachęcamy do śledzenia dalszych informacji na ten temat i wspierania globalnych działań na rzecz zwalczania HIV/AIDS, które nadal wymagają zaangażowania i wsparcia międzynarodowych społeczności, rządów oraz organizacji pozarządowych.

**Problem niedostatecznej wiedzy o HIV wśród osób z niepełnosprawnościami w krajach o niskich i średnich dochodach**

Z najnowszych badań przeprowadzonych w 37 krajach o niskich i średnich dochodach wynika, że osoby z niepełnosprawnościami mają znacznie mniejszą wiedzę na temat zapobiegania HIV w porównaniu do osób bez niepełnosprawności. Wyniki te są szczególnie niepokojące, ponieważ brak wiedzy na temat HIV oraz ograniczony dostęp do testów mogą prowadzić do większego ryzyka zakażenia i rozprzestrzeniania się wirusa w tej grupie społecznej.

W badaniu wzięło udział ponad pół miliona osób, a z uzyskanych danych wynika, że osoby z niepełnosprawnościami były o 25% mniej świadome metod zapobiegania HIV niż osoby pełnosprawne. Kobiety z niepełnosprawnościami rzadziej wiedziały, jak zapobiegać transmisji wertykalnej (przeniesieniu wirusa z matki na dziecko), a także miały mniejszą szansę na poddanie się testom na HIV. Wyniki badania są alarmujące, szczególnie w krajach takich jak Samoa, gdzie żadna z badanych kobiet z niepełnosprawnościami nie posiadała pełnej wiedzy na temat profilaktyki HIV, oraz w Ghanie, gdzie mężczyźni z niepełnosprawnościami byli o 54% mniej świadomi zagrożenia HIV niż ich pełnosprawni rówieśnicy.

### Rola niepełnosprawności a świadomość HIV

Na całym świecie żyje około 1,3 miliarda osób z niepełnosprawnościami. Z badań wynika, że osoby te są bardziej narażone na zakażenie HIV z powodu wykluczenia społecznego, dyskryminacji oraz ograniczonego dostępu do odpowiednich informacji i opieki zdrowotnej. Mimo że wiele inicjatyw dotyczących profilaktyki oraz leczenia HIV koncentruje się na szerokim dostępie do usług, potrzeby osób z niepełnosprawnościami są często pomijane.

Wyniki badania przeprowadzonego przez naukowców z Londyńskiej Szkoły Higieny i Medycyny Tropikalnej jasno wskazują na te zaniedbania. Naukowcy przeanalizowali dane z 37 krajów na temat wiedzy i dostępu do testów na HIV wśród osób dorosłych w wieku od 15 do 49 lat z różnymi rodzajami niepełnosprawności. W badaniu wzięło udział łącznie 513 252 osób, z czego 5% stanowiły osoby z niepełnosprawnościami.

### Wyniki badania

Osoby z niepełnosprawnościami miały znacznie mniejszą wiedzę na temat zapobiegania HIV i dostępu do testów. W szczególności:

– **Wiedza o zapobieganiu HIV**: Zarówno kobiety, jak i mężczyźni z niepełnosprawnościami posiadali o 25% mniejszą wiedzę na temat profilaktyki HIV w porównaniu do osób bez niepełnosprawności. Szczególnie duże różnice zaobserwowano w Ghanie i Czadzie, gdzie osoby z niepełnosprawnościami były znacznie mniej świadome metod zapobiegania HIV.

– **Wiedza o transmisji wertykalnej**: Kobiety z niepełnosprawnościami miały o 13% mniejszą wiedzę na temat transmisji HIV z matki na dziecko. W krajach takich jak Palestyna, Kirgistan i Sierra Leone różnice te były jeszcze bardziej wyraźne.

– **Dostęp do testów na HIV**: Osoby z niepełnosprawnościami, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, rzadziej wiedziały, gdzie mogą wykonać testy na HIV. W Turkmenistanie różnice te były szczególnie wyraźne, gdzie osoby z niepełnosprawnościami miały o 41% mniejsze szanse na dostęp do miejsc, gdzie można wykonać testy.

– **Przeprowadzone testy**: Kobiety z niepełnosprawnościami rzadziej poddawały się testom na HIV niż kobiety bez niepełnosprawności. Największe różnice zaobserwowano w Gwinei-Bissau, gdzie kobiety z niepełnosprawnościami były o 38% mniej skłonne do przeprowadzenia testu. W przypadku mężczyzn różnice były mniejsze, ale w niektórych krajach, jak Fiji czy Gruzja, mężczyźni z niepełnosprawnościami również rzadziej poddawali się badaniom.

Chociaż ogólna tendencja wskazuje na mniejszą świadomość wśród osób z niepełnosprawnościami, istnieją kraje, w których osoby z niepełnosprawnościami wykazują wyższą wiedzę i częściej przeprowadzają testy na HIV niż ich odpowiednicy bez niepełnosprawności. Na przykład w Tuvalu kobiety z niepełnosprawnościami były bardziej świadome metod zapobiegania HIV, a w Tunezji zarówno kobiety, jak i mężczyźni z niepełnosprawnościami częściej poddawali się testom na HIV.

### Rekomendacje dla poprawy sytuacji

Wyniki badania jednoznacznie wskazują na potrzebę podjęcia działań mających na celu lepsze dostosowanie usług zdrowotnych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Konieczne jest zwiększenie dostępności edukacji seksualnej oraz usług związanych z HIV poprzez zapewnienie fizycznego i komunikacyjnego dostępu do placówek zdrowotnych oraz materiałów informacyjnych.

Należy również zadbać o szkolenie personelu medycznego w zakresie pracy z osobami z niepełnosprawnościami, co może pomóc w zmniejszeniu stygmatyzacji oraz poprawie jakości oferowanych usług. Ponadto badacze rekomendują, aby w przyszłości gromadzić więcej danych na temat osób z niepełnosprawnościami w rutynowych badaniach dotyczących HIV, co pozwoli na lepsze zrozumienie ich potrzeb i dostosowanie programów profilaktycznych.

### Znaczenie dostępu do informacji

Brak wiedzy na temat HIV wśród osób z niepełnosprawnościami to poważny problem, który wymaga natychmiastowych działań. Wzrost świadomości, odpowiednie szkolenia dla personelu medycznego oraz dostosowanie infrastruktury zdrowotnej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami mogą w istotny sposób przyczynić się do zmniejszenia liczby zakażeń HIV w tej grupie. Edukacja i dostęp do testów to kluczowe elementy w walce z HIV, a każdy powinien mieć równy dostęp do tych usług, niezależnie od swojej sytuacji zdrowotnej.

W ostatnich latach coraz więcej badań pokazuje, że osoby żyjące z wirusem HIV coraz częściej sięgają po marihuanę. Szacuje się, że około jedna trzecia osób z HIV używa regularnie marihuany, a do 75% użyło jej przynajmniej raz w życiu. Sytuację tę ułatwia fakt, że użycie rekreacyjne marihuany zostało zalegalizowane w prawie połowie stanów USA, a większość pozostałych stanów dopuszcza jej medyczne zastosowanie. Marihuana i jej składniki, w tym kannabinoidy, wykazują pewne korzyści zdrowotne, takie jak poprawa apetytu, łagodzenie bólu, nudności czy bezsenności. Co więcej, badania sugerują, że ma również właściwości przeciwzapalne.

### Wpływ marihuany na zdrowie osób z HIV

Osoby żyjące z HIV, nawet te przyjmujące skuteczne terapie antyretrowirusowe, często zmagają się z problemami zdrowotnymi, takimi jak uszkodzenie wyściółki jelit (tzw. „przeciekające jelito”) oraz przewlekłe zapalenie, które mogą prowadzić do różnych współistniejących schorzeń. Chociaż pełne oddziaływanie marihuany na funkcjonowanie układu immunologicznego osób z HIV nie jest jeszcze w pełni poznane, nowe badania dostarczają istotnych informacji na ten temat.

### Badania nad marihuaną w kontekście HIV

Niedawne badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetów Karoliny Północnej i Duke’a wykazało, że osoby żyjące z HIV, które stosują terapię antyretrowirusową i używają marihuany, mają większą ilość tzw. naiwnych komórek T (odpowiedzialnych za odporność), a jednocześnie zmniejszoną liczbę komórek efektorowych T i niższy poziom różnych biomarkerów aktywacji immunologicznej. U osób używających marihuany zaobserwowano również mniejszą liczbę „wyczerpanych” lub starzejących się komórek T w porównaniu z osobami, które jej nie stosowały. Niemniej jednak, używanie marihuany nie było związane ze zmianami w odpowiedzi HIV-specyficznych komórek CD8 T ani w rozmiarze rezerwuaru wirusa w komórkach CD4.

W innym badaniu, przeprowadzonym w Kanadzie, dziesięciu osobom z HIV przyjmującym terapię antyretrowirusową podano kapsułki zawierające różne dawki kannabidiolu (CBD) z dodatkiem delta9-tetrahydrokannabinolu (THC) lub bez niego. Wyniki badań wskazały na zmniejszenie uszkodzenia wyściółki jelit, mniejsze wyczerpanie komórek T oraz redukcję markerów zapalnych. Autorzy badania podkreślają, że te wstępne wyniki sugerują potrzebę dalszych badań klinicznych nad stosowaniem kannabinoidów jako potencjalnej strategii łagodzenia przewlekłego stanu zapalnego u osób z HIV.

### Różnice w wynikach badań

Inne badanie, przeprowadzone w Zambii, sugeruje, że używanie marihuany może mieć wpływ na rezerwuary HIV w tkankach. Analizując próbki tkanek mózgowych i innych narządów od zmarłych mężczyzn z HIV, badacze zauważyli, że osoby używające marihuany miały mniejsze ilości wykrywalnego DNA HIV w swoich tkankach, a poziomy zapalnych cytokin w tkankach limfoidalnych były również niższe.

Podczas tegorocznej Konferencji na temat Retrowirusów i Zakażeń Oportunistycznych (CROI) zaprezentowano kilka badań, które jeszcze bardziej wyjaśniają wpływ marihuany na funkcje immunologiczne u osób z HIV. Na przykład badacze z Uniwersytetu Minnesota porównali stan zdrowia jelit i funkcje układu odpornościowego u osób stosujących terapię antyretrowirusową, które używały i nie używały marihuany. Choć liczba komórek T nie różniła się znacząco, to u osób używających marihuany stwierdzono mniejszą aktywację układu immunologicznego oraz dowody na poprawioną odporność błon śluzowych w jelitach.

### Potencjalne korzyści i zagrożenia

Badania wskazują, że marihuana, zwłaszcza w formach innych niż palenie, może mieć potencjalnie korzystny wpływ na funkcje immunologiczne i zmniejszenie stanu zapalnego u osób żyjących z HIV. Niemniej jednak, wciąż brakuje randomizowanych badań klinicznych na szeroką skalę, które pozwoliłyby dokładniej ocenić te efekty.

Warto jednak zrozumieć, że marihuana nie jest cudownym lekiem. Duże badanie opublikowane w „Journal of the American Heart Association” wykazało, że jej używanie wiąże się z podwyższonym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca, zawałów serca i udarów. Długotrwałe, intensywne stosowanie marihuany może wpływać negatywnie na nastrój, zdolności poznawcze i pamięć. Co więcej, niektóre badania sugerują, że używanie marihuany może osłabiać przestrzeganie rutynowych terapii antyretrowirusowych. Palenie marihuany, podobnie jak papierosów, może również prowadzić do uszkodzeń płuc i zwiększenia ryzyka nowotworów, dlatego warto rozważyć zdrowsze formy przyjmowania, takie jak produkty spożywcze zawierające marihuanę czy CBD.

### Podsumowanie

Marihuana może oferować pewne korzyści dla osób żyjących z HIV, szczególnie w kontekście łagodzenia objawów i redukcji stanu zapalnego. Jednak jej stosowanie powinno być rozważane ostrożnie, z uwzględnieniem potencjalnych ryzyk zdrowotnych. Ważne jest, aby osoby z HIV, które rozważają używanie marihuany, skonsultowały się ze swoim lekarzem, aby ocenić, czy jest to dla nich odpowiednia opcja terapeutyczna.

Wzrost świadomości i dostępności badań przesiewowych na raka szyjki macicy dla kobiet żyjących z HIV w Ugandzie stanowi jedno z kluczowych działań na rzecz poprawy zdrowia publicznego w kraju. Dzięki kompleksowej kampanii, liczba kobiet poddających się badaniom na obecność raka szyjki macicy w Ugandzie wzrosła zaledwie z 6,500 wizyt w ciągu pierwszych sześciu miesięcy, do ponad 280,000 wizyt w drugim roku trwania kampanii. To wyjątkowy postęp w walce z rakiem szyjki macicy, który w Ugandzie stanowi najczęściej diagnozowany nowotwór u kobiet, szczególnie tych żyjących z HIV.

### Wyzwania związane z rakiem szyjki macicy u kobiet z HIV

Kobiety żyjące z HIV są w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Mimo zaleceń Ministerstwa Zdrowia Ugandy z 2010 roku, które nakazywały coroczne badania przesiewowe dla kobiet z HIV, ich faktyczna liczba była stosunkowo niska. Na przykład, do 2020 roku zaledwie 1% klinik oferujących leczenie antyretrowirusowe (ART) wdrożyło badania przesiewowe na raka szyjki macicy. W rezultacie wiele kobiet otrzymywało późno skierowania na leczenie, co dodatkowo komplikowało proces terapeutyczny i zmniejszało szanse na wczesne wykrycie zmian nowotworowych.

### Nowa strategia zdrowotna

Aby przeciwdziałać tym problemom, w 2020 roku Ministerstwo Zdrowia Ugandy wdrożyło nową strategię mającą na celu zwiększenie dostępności badań przesiewowych na raka szyjki macicy dla kobiet żyjących z HIV. Strategia ta była częścią szerszego globalnego planu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na rzecz eliminacji raka szyjki macicy do 2030 roku, który zakłada m.in.:

– Zaszczepienie 90% dziewcząt do 15. roku życia przeciwko wirusowi HPV (ludzki wirus brodawczaka).
– Przebadanie 70% kobiet w wieku 35 lat i ponownie w wieku 45 lat za pomocą wysokowydajnych testów diagnostycznych.
– Zapewnienie leczenia 90% kobiet z rozpoznaną chorobą szyjki macicy.

Dodatkowo WHO zaleca, aby kobiety żyjące z HIV w wieku 25-49 lat poddawały się badaniom co trzy do pięciu lat.

### Kluczowe działania i postępy

Od początku 2020 roku, Ministerstwo Zdrowia Ugandy, przy wsparciu funduszy z PEPFAR, Global Fund oraz Clinton Health Access Initiative, przygotowywało plan wdrożenia nowej strategii. Opracowano wytyczne, materiały szkoleniowe oraz plany zakupowe. Szkolenia pracowników służby zdrowia rozpoczęły się w sierpniu 2020 roku, obejmując stopniowe przechodzenie wiedzy od poziomu regionalnego po personel kliniczny pracujący bezpośrednio z pacjentami.

Przeszkoleni pracownicy medyczni byli odpowiedzialni za ocenę kwalifikacji pacjentek do badań przesiewowych, w tym za uzyskanie ich zgody na badania. Wprowadzono dwie metody przesiewowe: wizualną inspekcję z wykorzystaniem kwasu octowego (VIA) oraz samodzielne pobieranie próbek przez kobiety do testów na obecność wirusa HPV. Wyniki badań były dokładnie interpretowane, aby zapewnić odpowiednie leczenie w zależności od diagnozy.

### Wyniki wdrożenia

W październiku 2020 roku rozpoczęto realizację badań przesiewowych w klinikach. Kliniki posiadające dostęp do maszyn GeneExpert mogły przeprowadzać bardziej zaawansowane badania na obecność wirusa HPV, co w przypadku pozytywnych wyników było uzupełniane wizualną inspekcją. W klinikach bez takiego sprzętu, wszystkie badania przeprowadzano metodą VIA. Kobiety z przedrakowymi zmianami na szyjce macicy otrzymywały leczenie ablacyjne – najczęściej tego samego dnia, w którym wykonano badanie. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian, pacjentki były kierowane do regionalnych szpitali na specjalistyczne leczenie, takie jak wycięcie chirurgiczne.

W pierwszych sześciu miesiącach wdrożenia programu, pandemie COVID-19 znacząco wpłynęła na dostępność badań, co spowodowało, że osiągnięto jedynie 5% zamierzonego celu. Jednak w kolejnym półroczu wskaźnik osiągnął już 79%, a w drugim roku programu przekroczył 100% planowanego celu.

### Wnioski na przyszłość

Analiza dwuletniego wdrożenia programu przyniosła kilka cennych wniosków. Jednym z nich jest potrzeba lepszego szkolenia personelu medycznego w rozpoznawaniu zmian przedrakowych. W związku z tym Ministerstwo Zdrowia Ugandy zwiększyło nadzór i wsparcie dla pracowników klinik, aby poprawić ich umiejętności diagnostyczne. Ważnym krokiem było również wyposażenie wszystkich klinik HIV w sprzęt do ablacjii, co umożliwiło szybsze leczenie w miejscu badania. Dodatkowo poprawiono system śledzenia pacjentek, aby te, które otrzymały pozytywny wynik badania, wracały na leczenie.

### Podsumowanie

Program wdrażania badań przesiewowych na raka szyjki macicy w Ugandzie pokazuje, jak kluczowe są zintegrowane działania na wielu poziomach opieki zdrowotnej: od szkolenia personelu, przez dostęp do nowoczesnych technologii, aż po monitorowanie i wsparcie pacjentek. Dzięki tym krokom Ugandzie udało się osiągnąć znaczący postęp w walce z rakiem szyjki macicy, zbliżając się do globalnych celów eliminacji tego nowotworu.

Wyniki pilotażowego badania przeprowadzonego w San Francisco sugerują, że długodziałające preparaty antyretrowirusowe w formie iniekcji mogą stanowić skuteczne rozwiązanie terapeutyczne lub profilaktyczne dla osób bezdomnych oraz tych, które nie mają stabilnego miejsca zamieszkania, a które żyją z HIV lub znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zakażenia wirusem.

### Skuteczność terapii w warunkach niskiego progu dostępu

Badanie, opublikowane w czasopiśmie *Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes*, wykazało, że wdrożenie długodziałających terapii antyretrowirusowych (ART) jest możliwe w klinikach oferujących wsparcie osobom bezdomnym i znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. „Jeśli uda się skutecznie zwiększyć skalę tego rozwiązania, może to prowadzić do znacznego zmniejszenia różnic w zakresie zakażeń HIV, co jest kluczowe w osiągnięciu celów krajowych dotyczących zakończenia epidemii HIV” – stwierdzili autorzy badania.

Współczesne terapie antyretrowirusowe oraz profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP) są zazwyczaj bezpieczne i skuteczne, jednak ich sukces często zależy od regularnego stosowania. Niektóre osoby mają trudności z przestrzeganiem zaleceń dotyczących przyjmowania leków codziennie – mogą zapominać o tabletkach, obawiać się, że ktoś odkryje ich status serologiczny, lub żyć w warunkach, gdzie leki mogą zostać zgubione lub skradzione. W Stanach Zjednoczonych około jedna trzecia osób zdiagnozowanych z HIV nie osiągnęła supresji wirusowej, co naraża je na postęp choroby i ryzyko przenoszenia wirusa na innych.

### Alternatywa w postaci terapii iniekcyjnej

Dla niektórych osób iniekcje długodziałających leków mogą być lepszym rozwiązaniem. W 2021 roku zatwierdzono terapię Cabenuva – pierwszy kompletny zestaw leków antyretrowirusowych w formie iniekcji, który nie wymaga codziennego przyjmowania tabletek. Terapia ta obejmuje dwie iniekcje, podawane co miesiąc lub co dwa miesiące przez wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia. Z kolei samodzielnie stosowane iniekcje kabotegrawiru, sprzedawane jako Apretude, są najdłużej działającą opcją profilaktyki PrEP, a nowa substancja – lenakapawir – podawana co sześć miesięcy, również obiecuje skuteczną ochronę przed HIV.

Badania wykazały, że Cabenuva jest równie skuteczna, jak doustne leki antyretrowirusowe, zarówno u osób wcześniej leczonych, jak i tych, które rozpoczynają terapię po raz pierwszy. Co więcej, Apretude, dzięki lepszemu przestrzeganiu zaleceń przez pacjentów, okazuje się jeszcze bardziej skuteczny niż codzienne przyjmowanie tabletek PrEP.

### Badania nad terapią wśród osób bezdomnych

Dr Nicky Mehtani z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco oraz jej zespół badali możliwość wdrożenia terapii iniekcyjnych wśród osób bezdomnych i osób używających narkotyków, które napotykają na liczne bariery w dostępie do codziennych leków ART lub PrEP. W badaniu wzięło udział 33 uczestników, z czego 18 było zakażonych wirusem HIV, a 15 przyjmowało PrEP.

Badanie prowadzone było w ramach programu klinicznego w Maria X. Martinez Health Resource Center, który oferuje niskoprogowy dostęp do podstawowej i pilnej opieki zdrowotnej dla osób bezdomnych w San Francisco. Usługi te są dostępne sześć dni w tygodniu i obejmują również pomoc mobilnych zespołów medycznych, które dostarczają iniekcje w różnych lokalizacjach, takich jak schroniska dla bezdomnych, obozy namiotowe, a nawet więzienia.

### Wyniki pilotażu

Wyniki badania okazały się bardzo obiecujące. Spośród osób zakażonych HIV, 17 osiągnęło lub utrzymało supresję wirusową podczas średniego okresu obserwacji wynoszącego około 10 miesięcy. Uczestnicy stosujący PrEP pozostali HIV-negatywni przez średnio pięć miesięcy obserwacji. Adherencja do terapii była wysoka – jedynie 8% iniekcji zostało opóźnionych o więcej niż tydzień.

Dr Mehtani podkreśla, że decyzja o wdrożeniu programu terapii iniekcyjnej była motywowana chęcią poprawy wyników klinicznych wśród najbardziej narażonych pacjentów. „Większość naszych pacjentów ma trudności z regularnym przyjmowaniem doustnych leków, niezależnie od tego, czy są to leki na HIV, PrEP, czy leczenie zaburzeń psychicznych” – tłumaczyła Mehtani. Długodziałające leki dają tym osobom szansę na poprawę zdrowia, co w innym przypadku byłoby niemożliwe.

### Wyzwania i perspektywy

Wprawdzie wdrażanie terapii iniekcyjnych w warunkach niskiego dostępu do opieki niesie ze sobą pewne ryzyko, jednak Mehtani zaznacza, że korzyści zdecydowanie przeważają nad potencjalnymi zagrożeniami. „Kilku pacjentów odnotowało wyraźne poprawy stanu zdrowia, co dodało im lat życia, czego nie osiągnęliby bez tej terapii” – dodała.

Realizacja programu wymaga jednak szerokiego wsparcia multidyscyplinarnego oraz jasnych procedur, które muszą być zrozumiane zarówno przez personel medyczny, jak i pacjentów. Współpraca zespołu oraz elastyczność w dostosowywaniu leczenia do indywidualnych potrzeb pacjentów stanowiły klucz do sukcesu tego programu.

### Podsumowanie

Długodziałające leki antyretrowirusowe w formie iniekcji to obiecująca alternatywa dla osób mających trudności z codziennym przyjmowaniem tabletek, zwłaszcza tych, które są najbardziej narażone na zakażenie HIV i związane z nim komplikacje zdrowotne. Programy takie, jak ten prowadzony w San Francisco, pokazują, że przy odpowiednim wsparciu i elastycznym podejściu można osiągnąć znaczną poprawę w zakresie zdrowia publicznego, szczególnie wśród najbardziej marginalizowanych grup społecznych.

Wyniki badań nad opornością na dolutegrawir w Zambii i Malawi

Wprowadzenie nowych terapii antyretrowirusowych, w tym opartych na dolutegrawirze (DTG), pozwoliło na znaczną poprawę jakości leczenia HIV w krajach o niskich i średnich dochodach. Badania przeprowadzone w Zambii i Malawi pokazują, że wysoki poziom oporności na dolutegrawir jest niezwykle rzadkim zjawiskiem, szczególnie w przypadku osób, które przeszły na leczenie oparte na tym leku jako część pierwszej linii terapii. Jednakże istnieje istotne ryzyko dla osób z niewykrytą obecnie wiremią, u których HIV nie został stłumiony w okresie jednego lub dwóch lat po zmianie leczenia.

### Kluczowe wnioski z badań

Badania, które zostały opublikowane w czasopiśmie *Clinical Infectious Diseases*, wskazują, że ryzyko braku supresji wirusa HIV po roku i dwóch latach od zmiany terapii na dolutegrawir było sześciokrotnie wyższe wśród osób, które przeszły na nową terapię mimo wykrywalnej wiremii. Wyniki te podkreślają, jak ważne jest monitorowanie poziomu wiremii przed zmianą leczenia, co pozwala na uniknięcie niepowodzeń terapeutycznych.

### Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia

Od 2018 roku wiele krajów o niskich i średnich dochodach, w tym Zambia i Malawi, zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), systematycznie zmieniało pierwsze linie terapii antyretrowirusowej na nowe schematy oparte na dolutegrawirze. Leki te są bardziej skuteczne, lepiej tolerowane i mają wyższy próg genetyczny oporności, co czyni je preferowaną opcją w terapii HIV.

Najczęściej pacjenci przechodzili z terapii opartej na niestandardowych inhibitorach odwrotnej transkryptazy (NNRTI), takich jak efawirenz, na dolutegrawir w połączeniu z dwoma nukleozydowymi inhibitorami odwrotnej transkryptazy (NRTI), zazwyczaj tenofowirem i lamiwudyną. WHO jednak zaleca, aby zmiany takie wprowadzać wyłącznie u pacjentów, u których poziom wiremii jest niższy niż 1000 kopii/ml. U osób z wiremią powyżej tego poziomu może dojść do oporności na leki, co stwarza ryzyko dalszej replikacji wirusa i rozwinięcia oporności na dolutegrawir.

### Problemy z monitorowaniem wiremii

Pomimo zaleceń WHO, brak zasobów i infrastruktury w wielu krajach uniemożliwia regularne monitorowanie poziomu wiremii przed zmianą terapii. Aby zbadać konsekwencje zmiany terapii na dolutegrawir przy wiremii powyżej 1000 kopii/ml, naukowcy z Zambii, Malawi oraz Uniwersytetu w Bernie przeprowadzili prospektywne badanie obserwacyjne DTG SWITCH. Badanie obejmowało osoby, które przeszły z pierwszej linii leczenia opartej na NNRTI na dolutegrawir w dwóch dużych programach leczenia HIV w Zambii i Malawi.

### Wyniki badań

Badaniem objęto 1422 osoby w Malawi i 1410 osób w Zambii, które przeszły na terapię opartą na dolutegrawirze. W Malawi, zgodnie z krajowymi wytycznymi, zmiana terapii była zalecana niezależnie od poziomu wiremii, podczas gdy w Zambii zalecano ją jedynie osobom z wiremią poniżej 1000 kopii/ml.

Po roku od zmiany terapii, u 3,8% pacjentów w Malawi i 1,9% w Zambii wiremia była nadal wykrywalna. Po dwóch latach wartości te wyniosły odpowiednio 4,7% i 1,8%. Ogólnie, ryzyko braku supresji wirusa było sześciokrotnie wyższe po roku oraz siedmiokrotnie wyższe po dwóch latach u osób, które przeszły na dolutegrawir przy wiremii powyżej 400 kopii/ml.

### Oporność na dolutegrawir

W trakcie badań przeprowadzono również testy na oporność wirusa w próbkach od osób z wiremią powyżej 1000 kopii/ml po zmianie terapii. Spośród 79 analizowanych próbek, u pięciu osób stwierdzono mutacje oporności na inhibitory integrazy, w tym dwie mutacje powodujące wysoką oporność na dolutegrawir. W jednym z przypadków, osoba ta wykazywała również oporność na tenofowir, lamiwudynę i emtrycytabinę.

### Wnioski

Naukowcy zwracają uwagę, że niska częstotliwość występowania oporności na dolutegrawir sugeruje, że najczęstszą przyczyną występowania wiremii po zmianie terapii była nieprzestrzeganie zaleceń dotyczących regularnego przyjmowania leków, a nie rozwój oporności. Jednakże wyniki badań wyraźnie podkreślają, że zmiana terapii przy wysokim poziomie wiremii znacząco zwiększa ryzyko niepowodzenia leczenia.

Badacze podkreślają konieczność regularnego monitorowania poziomu wiremii oraz przeprowadzania testów na oporność w celu zapewnienia skuteczności terapii antyretrowirusowej. W krajach o ograniczonych zasobach, brak takich działań może prowadzić do pogorszenia skuteczności terapii, co jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego.

### Znaczenie dla przyszłości leczenia HIV

Wyniki badania jasno pokazują, jak ważne jest wdrażanie zaleceń WHO odnośnie monitorowania wiremii przed zmianą terapii. W przypadku osób z wysokim poziomem wiremii, zmiana terapii musi być poprzedzona odpowiednimi testami, aby zapobiec rozwojowi oporności na leki i zapewnić skuteczność terapii w przyszłości.

Wyniki dużego badania przeprowadzonego w Nigerii sugerują, że większość pacjentów, u których stwierdzono niską, ale wykrywalną wiremię podczas terapii antyretrowirusowej (ART) z zastosowaniem dolutegrawiru, jest w stanie osiągnąć ponowne supresję wirusa bez konieczności zmiany schematu leczenia. Badanie to potwierdza wcześniejsze obserwacje z badania ADVANCE przeprowadzonego w RPA, które pokazało, że w wielu przypadkach odpowiednia interwencja w zakresie przestrzegania leczenia może doprowadzić do ponownej kontroli wiremii.

### Przebieg badania

Badanie opublikowane w czasopiśmie *AIDS* dotyczyło pacjentów z Federalnego Terytorium Stołecznego Nigerii, którzy w latach 2017-2023 byli leczeni dolutegrawirem, tenofowirem oraz lamiwudyną. Do analizy włączono osoby, które miały przynajmniej jedno badanie poziomu wiremii w trakcie przyjmowania tego schematu terapeutycznego. W sumie badanie objęło 63 521 osób, z czego 47 979 miało co najmniej jedno badanie kontrolne poziomu wiremii po pomiarze początkowym.

### Profil demograficzny uczestników

Większość z uczestników badania (70%) stanowiły kobiety, a mediana wieku wynosiła 35 lat. Ponad połowa pacjentów (56%) rozpoczęła terapię antyretrowirusową po 2020 roku. Większość z nich (61%) rozpoczęła terapię opartą na dolutegrawirze, podczas gdy pozostała część przeszła na ten schemat po wcześniejszym leczeniu innymi lekami.

### Wyniki badania

W trakcie analizy poddano szczegółowej obserwacji 192 820 wyników pomiarów wiremii. Średni czas między kolejnymi testami wynosił nieco poniżej roku (344 dni), jednak osoby z wiremią powyżej 1000 kopii RNA wirusa miały badania wykonywane częściej – średnio co 196 dni.

Wśród pacjentów, którzy na początku badania mieli niewykrywalny poziom wiremii (poniżej 50 kopii RNA wirusa), aż 85% w następnym badaniu utrzymało tę wartość, 8% miało poziom wiremii pomiędzy 51 a 199 kopii, 3% miało wiremię między 200 a 999, a 4% miało wiremię powyżej 1000 kopii.

Dla osób z wiremią na poziomie 51-199 kopii (niższa niska wiremia), aż 66% zdołało ponownie osiągnąć niewykrywalny poziom wirusa (<50 kopii) bez zmiany leczenia, a tylko 6% miało wiremię powyżej 1000 kopii (niesupresja wirusologiczna). Natomiast w grupie pacjentów z wyższą niską wiremią (200-999 kopii), 59% również zdołało osiągnąć ponowną supresję wirusa poniżej 50 kopii, co wskazuje na wysoką skuteczność dolutegrawiru nawet przy początkowym niepowodzeniu leczenia. ### Znaczenie monitorowania wiremii Jednym z kluczowych wniosków badania jest to, że monitorowanie poziomu wiremii może pomóc w identyfikacji pacjentów, którzy mogą skorzystać na bardziej intensywnych interwencjach w zakresie przestrzegania zaleceń dotyczących leczenia, zamiast natychmiastowej zmiany schematu leczenia. Badacze podkreślają, że jedynie niewielka grupa pacjentów może wymagać bardziej kosztownych badań genotypowych w celu wykrycia oporności na leki. Cytując autorów badania: *„Monitorowanie wiremii może wskazywać na potrzebę bardziej intensywnych interwencji dotyczących przestrzegania zaleceń, zamiast zmiany schematu leczenia.”* ### Ryzyko niesupresji wirusologicznej Badanie wykazało, że osoby młodsze, zwłaszcza w przedziale wiekowym 15-24 lata, miały wyższe ryzyko niesupresji wirusologicznej. W przypadku mężczyzn w tej grupie wiekowej ryzyko było prawie trzykrotnie wyższe w porównaniu z kobietami powyżej 55. roku życia. Co ciekawe, członkowie tzw. kluczowych populacji, takich jak kobiety świadczące usługi seksualne oraz mężczyźni homoseksualni i biseksualni, mieli o 37% mniejsze ryzyko niesupresji wirusologicznej, co może wskazywać na lepsze przestrzeganie zaleceń terapeutycznych lub lepszy dostęp do opieki zdrowotnej. ### Wnioski Badanie przeprowadzone w Nigerii potwierdza, że dolutegrawir, stosowany w połączeniu z tenofowirem i lamiwudyną, jest skuteczny w leczeniu HIV, nawet u pacjentów, u których początkowo stwierdzono niewielkie wzrosty poziomu wiremii. Kluczową rolę odgrywa ścisłe monitorowanie wiremii oraz interwencje ukierunkowane na poprawę przestrzegania zaleceń terapeutycznych, zanim podejmie się decyzję o zmianie leczenia. Te wnioski są niezwykle ważne w kontekście globalnych działań na rzecz eliminacji HIV oraz poprawy jakości życia osób żyjących z wirusem. Ponowne osiąganie supresji wirusa bez zmiany leczenia nie tylko obniża koszty związane ze zdrowiem publicznym, ale również minimalizuje ryzyko rozwinięcia oporności na leki. ### Podsumowanie Leczenie HIV za pomocą dolutegrawiru w połączeniu z tenofowirem i lamiwudyną pozostaje bardzo skuteczne, nawet w przypadkach krótkotrwałej niesupresji wirusologicznej. Odpowiednia edukacja pacjentów oraz regularne monitorowanie poziomu wiremii mogą znacząco zmniejszyć potrzebę kosztownych zmian w leczeniu.

Mutacja utrzymująca się latami może zagrażać skuteczności leczenia HIV

Mutacja M184V, powodująca oporność na leki antyretrowirusowe, takie jak lamiwudyna i emtrycytabina, może utrzymywać się w organizmie przez co najmniej 12 lat. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych przez francuskich naukowców, którzy śledzili zanik tej mutacji u pacjentów z supresją wirusa HIV, stosujących leczenie antyretrowirusowe.

### Skąd się bierze mutacja M184V i jakie ma znaczenie?

Mutacja M184V odpowiada za oporność na leki lamiwudynę i emtrycytabinę, które stanowią składnik wielu terapii antyretrowirusowych. Wirus HIV z tą mutacją zostaje „zakodowany” w DNA komórek krwi, gdzie pozostaje w stanie uśpionym, dopóki nie zostanie ponownie aktywowany. W momencie reaktywacji może dojść do gwałtownej replikacji wirusa, co osłabia skuteczność kuracji, szczególnie gdy pacjent nie przestrzega regularności przyjmowania leków.

Charakterystyczną cechą wirusa HIV jest tworzenie tzw. „rezerwuarów”, czyli grup komórek, które są zakażone, ale nie produkują nowych cząsteczek wirusa przez długi czas. Choć leczenie antyretrowirusowe obniża poziom wirusa we krwi do niemierzalnych poziomów, to wirus ukryty w takich rezerwuarach może przetrwać i ponownie uaktywnić się w przypadku przerwania terapii. Obecność mutacji M184V w takich rezerwuarach stanowi dodatkowe wyzwanie terapeutyczne.

### Znaczenie mutacji M184V w kontekście leczenia dwulekowego

Zrozumienie, jak długo mutacja M184V może wpływać na skuteczność leczenia kombinacją dwóch leków – dolutegrawiru i lamiwudyny (stosowanych w preparacie Dovato) – jest istotne z punktu widzenia opracowywania odpowiednich wytycznych terapeutycznych. Obecne zalecenia w USA, Wielkiej Brytanii i Europie wskazują na unikanie stosowania dolutegrawiru i lamiwudyny u osób, które mają historię oporności na leki, w tym mutację M184V.

Badania nad skutecznością terapii dwulekowych u osób z historią mutacji M184V dały jednak sprzeczne wyniki. Z jednej strony, przegląd systematyczny i metaanaliza wykazały, że mutacja nie wpływa znacząco na skuteczność terapii dolutegrawirem i lamiwudyną. Z drugiej strony, badanie LAMRES wykazało, że osoby z krótszą historią supresji wirusowej oraz mutacją M184V mają większe ryzyko nawrotu wirusa po przejściu na terapię dwulekową.

### Jak długo mutacja M184V pozostaje aktywna?

Francuscy naukowcy postanowili zbadać, jak długo mutacja M184V pozostaje w rezerwuarach HIV u pacjentów z tłumionym wirusem. Badanie obejmowało 22 osoby z wirusem HIV, które były w stanie wirusowej supresji przez co najmniej pięć lat. Uczestnicy mieli zarejestrowaną mutację M184V w co najmniej 2% DNA prowirusowego na początku badania.

Po pięciu latach od rozpoczęcia badania, 14 z 22 uczestników zdołało oczyścić swoje DNA z mutacji M184V. Oznacza to, że połowa badanych oczyściła mutację w ciągu 2,5 roku. Analizy wieloczynnikowe wykazały, że jednym z czynników wpływających na obecność mutacji M184V była szczytowa wartość obciążenia wirusowego, czyli najwyższy poziom wirusa, jaki kiedykolwiek odnotowano u pacjenta. Osoby z wyższym szczytowym obciążeniem wirusowym miały mniejsze szanse na wyeliminowanie mutacji po pięciu latach.

### Co wynika z badań?

Wyniki badania sugerują, że konieczne jest dłuższe oczekiwanie na eliminację mutacji oporności na leki, aby zminimalizować ryzyko niepowodzenia terapeutycznego. Mimo przedłużonej supresji wirusowej, prawie jedna trzecia uczestników nie zdołała wyeliminować mutacji M184V po kolejnych pięciu latach obserwacji.

Oznacza to, że choć dwulekowe terapie stanowią obiecującą opcję dla części pacjentów, konieczne jest zachowanie ostrożności, zwłaszcza u osób, które mają historię oporności na leki.

### Co to oznacza dla pacjentów?

Dla osób z HIV, które są w stanie długotrwałej supresji wirusowej, ważne jest, aby dokładnie rozważyć wszelkie zmiany w terapii, zwłaszcza jeśli w przeszłości pojawiła się mutacja M184V. Regularne badania i monitorowanie poziomu wirusa są kluczowe, aby wcześnie wykryć ewentualne nawroty i w porę dostosować leczenie.

Klinicyści powinni zachować szczególną czujność w przypadku pacjentów, u których wcześniej wystąpiły problemy z adherencją do terapii, lub których wcześniejsze leczenie nie było skuteczne. W takich przypadkach ryzyko nawrotu wirusa po przejściu na terapię dwulekową może być wyższe.

Podsumowując, mutacja M184V stanowi poważne wyzwanie dla osób żyjących z HIV, które chcą skorzystać z terapii dwulekowych. Ostateczne decyzje terapeutyczne powinny zawsze opierać się na indywidualnej historii pacjenta, w tym na poziomie wcześniejszej oporności, adherencji do leczenia oraz wynikach badań laboratoryjnych.

**Pacjenci z HIV a Terapia Antyretrowirusowa: Wpływ na Choroby Nerek**

W ostatnich latach rośnie liczba badań wskazujących na związek między zakażeniem wirusem HIV a zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób nerek, w tym przewlekłej choroby nerek (PChN) oraz ostrej niewydolności nerek. Leczenie antyretrowirusowe (ART) jest kluczowe w zarządzaniu zakażeniem HIV, jednak pytanie o jego wpływ na zdrowie nerek pozostaje otwarte. Czy wprowadzenie terapii natychmiast po diagnozie HIV może wpłynąć korzystnie na funkcjonowanie nerek, czy też nie ma większej różnicy w porównaniu do pacjentów, którzy odraczają leczenie?

### Wyniki długoterminowych badań

W ramach badania Strategic Timing of Antiretroviral Treatment (START), przeprowadzono analizę wyników zdrowotnych pacjentów zakażonych HIV, którzy nie byli dotąd leczeni antyretrowirusowo. W badaniu wzięło udział 4,684 pacjentów z niskim poziomem komórek CD4 (poniżej 500 komórek/mm³). Pacjentów losowo przydzielono do dwóch grup: jedna rozpoczęła natychmiastową terapię, druga ją odroczyła.

Po średnim czasie obserwacji wynoszącym 9,3 lat stwierdzono, że jedynie ośmiu pacjentów doświadczyło niewydolności nerek lub zgonu związanego z chorobą nerek. W grupie, która rozpoczęła terapię natychmiast, były trzy takie przypadki, a w grupie, która odroczyła leczenie, pięć.

### Spadek funkcji nerek: eGFR

Pomiar współczynnika filtracji kłębuszkowej (eGFR) jest jednym z głównych wskaźników funkcjonowania nerek. W trakcie pięcioletniej obserwacji, średni roczny spadek eGFR wynosił 1,19 mL/min/1,73 m². Co ciekawe, nie zaobserwowano znaczących różnic między pacjentami, którzy od razu podjęli leczenie, a tymi, którzy je odroczyli. Wyniki te sugerują, że natychmiastowe rozpoczęcie terapii antyretrowirusowej nie ma istotnego wpływu na tempo pogarszania się funkcji nerek.

### Czynniki ryzyka

Badacze zwrócili również uwagę na inne możliwe czynniki ryzyka, takie jak stosunek albuminy do kreatyniny w moczu (UACR) oraz genotyp apolipoproteiny L1, które mogą wpływać na rozwój przewlekłej choroby nerek. W obu grupach pacjentów wyniki były podobne, co jeszcze bardziej wspiera hipotezę o neutralnym wpływie momentu rozpoczęcia ART na zdrowie nerek.

### Praktyczne wnioski dla lekarzy

Z perspektywy klinicznej, wyniki badania sugerują, że decyzja o natychmiastowym lub odroczonym rozpoczęciu terapii antyretrowirusowej u pacjentów z HIV nie ma znaczącego wpływu na rozwój przewlekłej choroby nerek. Pomimo zwiększonego ryzyka zaburzeń nerkowych u pacjentów z HIV, sam moment rozpoczęcia ART nie wydaje się być kluczowym czynnikiem w kontekście zdrowia nerek. Zamiast tego, lekarze powinni skupić się na monitorowaniu i minimalizowaniu tradycyjnych czynników ryzyka PChN, takich jak nadciśnienie, cukrzyca czy stosowanie nefrotoksycznych leków.

### Podsumowanie

Badanie START dostarcza cennych informacji na temat wpływu leczenia antyretrowirusowego na funkcjonowanie nerek u pacjentów z HIV. Wyniki sugerują, że natychmiastowe rozpoczęcie ART nie przynosi istotnych korzyści w kontekście ochrony nerek w porównaniu do odroczonego leczenia. Tym samym lekarze powinni skupić się na całościowej opiece nad pacjentami, uwzględniając inne czynniki mogące wpływać na zdrowie nerek, aby minimalizować ryzyko rozwoju przewlekłej choroby nerek u osób zakażonych HIV.

Pomimo pewnych ograniczeń badania, takich jak mała liczba przypadków niewydolności nerek, wyniki te dostarczają ważnej wskazówki dotyczącej zarządzania terapią antyretrowirusową u pacjentów z HIV.

1 lipca 2024 roku w stanie Tennessee weszła w życie nowa ustawa, która jeszcze bardziej kryminalizuje osoby żyjące z HIV. Gubernator Bill Lee podpisał ustawę HB 2572/SB 2043 w maju tego samego roku, co znacząco rozszerza definicję przestępstwa gwałtu kwalifikowanego. Ustawa ta wprowadza możliwość oskarżenia o to przestępstwo osób, które dopuszczają się gwałtu, wiedząc, że są nosicielami wirusa HIV – nie wymaga się jednak, aby miały one intencję przeniesienia wirusa, faktycznie go przeniosły, ani nawet były w stanie to zrobić.

### Prawo to krok wstecz w walce z dyskryminacją osób żyjących z HIV

Prawa, które penalizują osoby na podstawie ich statusu zdrowotnego, są szeroko krytykowane przez organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka. Jada Hicks, prawniczka organizacji CHLP, skomentowała: „To prawo jest krokiem wstecz w naszej walce z piętnowaniem i dyskryminacją wobec osób żyjących z HIV. Kryminalizuje ono ludzi na podstawie ich zdrowia, co stanowi niebezpieczne naruszenie praw człowieka.”

Warto przypomnieć, że zgodnie z amerykańską Ustawą o Niepełnosprawnościach (ADA), dyskryminacja wobec osób z niepełnosprawnościami jest zakazana, a osoby żyjące z HIV są chronione w ramach tej ustawy. W grudniu ubiegłego roku, po złożeniu skargi przez CHLP, Departament Sprawiedliwości (DOJ) wszczął dochodzenie, które wykazało, że przepisy dotyczące tzw. „zaostrzonych kar za prostytucję” w Tennessee naruszają ADA. Przepisy te wprowadzały surowsze kary dla osób żyjących z HIV, bez względu na faktyczne ryzyko przeniesienia wirusa. W konsekwencji DOJ zdecydował się na pozwanie stanu Tennessee.

### Krytyka i obawy dotyczące naruszenia praw osób żyjących z HIV

Podobnie jak w przypadku przepisów dotyczących „zaostrzonej prostytucji”, nowa ustawa HB 2572 koncentruje się na osobach żyjących z HIV, traktując ich status zdrowotny jako czynnik zaostrzający w przypadkach przestępstw seksualnych. To budzi poważne obawy o potencjalne naruszenia ADA, zwłaszcza że przepisy te nie wymagają ani intencji przeniesienia wirusa, ani faktycznego przeniesienia go.

Sean McCormick, inny prawnik z CHLP, zwraca uwagę na problematyczność tego typu prawa: „Prawa, które kryminalizują osoby na podstawie ich statusu HIV, tylko pogłębiają cykl strachu i dezinformacji wokół HIV. To prawo może zniechęcać ludzi do wykonywania testów na HIV, obawiając się, że ich diagnoza zostanie użyta do ich kryminalizacji.”

### Walka z prawem i jego długoterminowe konsekwencje

W odpowiedzi na wprowadzenie ustawy, organizacje działające na rzecz praw człowieka, takie jak CHLP, podjęły działania mające na celu edukowanie ustawodawców w Tennessee o negatywnych konsekwencjach wprowadzenia HB 2572. Współpraca z organizacją Sister Reach z Memphis doprowadziła do stworzenia listu otwartego, w którym podkreślono, jak ten rodzaj kryminalizacji wpłynie na osoby żyjące na marginesie społeczeństwa, a także wzmocni stygmatyzację osób żyjących z HIV. Już teraz zmagają się one z dyskryminacją, homofobią, transfobią, mizoginią oraz nierównościami społeczno-ekonomicznymi i zdrowotnymi.

W miarę jak projekt ustawy przechodził przez kolejne etapy legislacyjne, CHLP współpracowało również z Tennessee HIV Modernization Coalition, aby wprowadzić poprawki wymagające faktycznego przeniesienia wirusa jako warunku podniesienia oskarżenia do gwałtu kwalifikowanego. Niestety, mimo tych wysiłków, Senat ostatecznie przyjął wersję ustawy proponowaną przez Izbę Reprezentantów, która nie wymagała faktycznego przeniesienia wirusa, i ustawa została uchwalona w tej formie.

### Skutki dla społeczeństwa

Nowe prawo w Tennessee budzi niepokój wśród działaczy na rzecz praw człowieka i osób żyjących z HIV. Kryminalizacja statusu zdrowotnego nie tylko pogłębia stygmatyzację, ale również może prowadzić do wykluczenia medycznego i społecznego. Osoby żyjące z HIV mogą unikać testów i opieki zdrowotnej z obawy przed konsekwencjami prawnymi, co w dłuższej perspektywie zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa, a także utrwala stereotypy i uprzedzenia wobec tej grupy społecznej.

Wprowadzenie HB 2572 w Tennessee pokazuje, jak istotne jest, aby prawo nie opierało się na strachu i dezinformacji, a raczej na wiedzy naukowej i zrozumieniu problemów zdrowotnych. W przeciwnym razie, konsekwencje dla zdrowia publicznego i praw człowieka mogą być tragiczne.